پرتویی از اسرار نماز (1):

آداب نماز:

​رعايت نكاتي كه به آداب نماز مربوط مي شود (همچون مسواك ، نظافت ، توجه به خدا و...) در كمال اين عبادت موثر است. 

امام باقر عليه السلام فرموده است :

عَلَیْکَ بِالاقْبالِ علی صَلاتِکَ فَاِنَّما یُحْسَبُ لَکَ مِنْها ما اَقْبَلْتَ عَلَیْه. 

در نماز، توجه به خدا داشته باش ، زيرا از نماز، آن مقدار قبول مي شود كه با توجه خوانده شود.

سپس حضرت مي فرمايد: هنگام نماز، با دست و سر و صورت خود بازي مكن ، زيرا همه اين كارها، سبب نقص نماز مي شود، در حالت كسالت و خواب و سنگيني مشغول نماز مشو، زيرا چنين نمازي ، از آن منافقان است ... 

در حديثي از پيامبر نقل شده : 

رَكْعَتانِ مِنْ رَجُلٍ وَرِعٍ اَفْضَلُ مِنْ اَلْفِ رَكْعَةٍ مِنْ مُخَلِّطٍ.

دو ركعت نماز انسان با تقوا، برتر از هزار ركعت نماز فرد لاابالي است .

امام صادق عليه السلام مي فرمايد: هنگام نماز، از دنيا و آنچه در آنست ماءيوس شو و تمام توجهت را به خدا قرار ده، به ياد روزي باش كه در برابر دادگاه عدل الهي قرار مي گيري .

و نيز فرمود: گاهي پنجاه سال بر انسان مي گذرد ولي خداوند، حتي يك نماز او را نپذيرفته است .

و در حديث مي خوانيم : بعضي چنان در برابر خدا سبك سخن مي گويند و نماز مي خوانند كه اگر با همسايه شان چنين حرف بزنند، جواب آنها را نمي دهد. 

از پيامبر خدا صلي الله عليه و آله نقل شده كه : صَلاةٌ بِسِوَاكٍ خَيْرٌ مِنْ سَبْعِينَ صَلاةٍ بِغَيْرِ سِوَاكٍ. دو ركعت نماز كسي كه مسواك كند، از هفتاد ركعت بدون مسواك بهتر است .

​اهميت نماز:
​جز آنچه از آيات و احاديث نقل شد، رفتار اولياء خدا نيز اهميت و جايگاه آنرا بيان مي كند. نماز، جزء برنامه انبياء بوده است . 

حضرت عيسي عليه السلام در گهواره مي گويد: خداوند مرا تا زنده هستم به نماز و زكات سفارش كرده است : أَوْصاني بِالصَّلاةِ وَ الزَّکاةِ ما دُمْتُ حَيًّا.

امام حسين عليه السلام ، حتي ظهر روز عاشورا در ميدان مبارزه و در برابر تيرهاي دشمن هم نماز را رها نكرد. 

حضرت ابراهيم عليه السلام ، همسر وكودك خويش را در بيابان هاي داغ مكه ، كه آن هنگام هيچ آب و گياهي نداشت ، مسكن داد و گفت : خدايا، تا نماز به پا دارند: رَبَّنَا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُوا الصَّلَاةَ . 

پيشوايان معصوم ما، هنگام نماز، رنگ خود را مي باختند و مي فرمودند: وقت اداي امانت الهي وحضور در پيشگاه الهي است . گرچه بعضي نماز را به طمع بهشت يا ترس از عذاب جهنم مي خوانند، اما اميرالمؤ منين عليه السلام نماز را نه براي تجارت يا سپري از آتش ، بلكه بخاطر شايستگي خدا براي عبادت ، انجام مي دهد. براي اهتمام به اين برنامه سازنده ، اسلام به پدران و مادران سفارش كرده كه اطفال خود را قبل از بلوغ ، مثلا از سن هشت سالگي به هر نحو كه مي توانند وادار به نماز كنند و گاهي هم بخاطر بي اعتنايي شان ، از خود خشونت نشان دهند. آنكه اهل نماز است ، با مبداء هستي مرتبط است ، مثل خلباني كه با اتاق فرمان ارتباط دارد. 

نماز، سبب آمرزش گناهان و زدودن آثار لغزش هاست . قرآن ، پس از دستور به نماز، مي فرمايد: إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئات. نيكي ها، بدي ها را از بين مي برد.

​
نماز، پرواز روح:
​در احاديث ، از نماز به عنوان معراج مؤ من ياد شده است . ليكن اين عروج و پرواز، نه در فضاي باز آسمان ، بلكه در فضاي معنويت بندگي است و براي رسيدن به قرب پروردگار است ، نه اوج گرفتن تا چند هزار پا در ارتفاع . 

در يك مقايسه ، مي توان طيران معنوي و عروج عرفاني يك نمازگزار را با يك خلبان و پرواز او با هواپيما در آسمان ، مقايسه كرد، با تفاوت هايي كه در اين دو پرواز وجود دارد: 

1.   بيشترين نيرو و فشار، هنگام كنده شدن هواپيما از زمين است ، در عبادت و نماز هم ، بيشترين سختي و فشار، غلبه بر هواي نفس و شروع به عبادت است. 

2.    اهميت هر پرواز، به فرود سالم و بدون خطر، هواپيماست . شروع عبادت هم ، وقتي ارزش دارد كه پايان آن سالم و بدون آفت عجب و غرور، و بدون ضايعه حبط اعمال باشد. 

3.    هواپيما، براي سوخت خود، نياز به بنزين خالص ويژه دارد. معراج روحي نمازگزار هم ، محتاج توجه خالص و نفي همه عبوديت هاست . كه با بالا بردن دست تا بيخ گوش ، و نفي و لا لبيك گفتن به غير خدا، خلوص نيت بدست مي آيد. 

4.    براي پرواز، خلبان بايد از سلامت كامل برخوردار باشد، در نماز و بار يافتن به محضر خداوند نيز، قلب سليم لازم است الا من اتي الله بقلب سليم. 

5.    پرواز هواپيما، با دو بال است ، و با يك بال طيراني صورت نمي گيرد. در نماز هم ، همراه با ارتباط با خدا، ارتباط سالم با مردم لازم است و در كنار اداي حق الله بايد حق الناس را هم ادا كرد. قرآن همراه با یُقیمونَ الصَّلوةَ ، معمولا يُؤْتُونَ الزَّکاةَ را هم دارد.

6.   هواپيما براي پرواز، مقداري روي زمين حركت مي كند و دور برمي دارد، تا امكان برخاستن از زمين داشته باشد. مقدمات نماز و اذان و اقامه و ذكرهاي مستحب نيز، مقدمه آن پرواز ملكوتي است . دعاهاي پس از نماز وذكر تعقيبات هم ، حركت روي زمين ، پس از نشستن در باند است . 

7.   در پرواز، اولين خطا، آخرين خطا هم هست و سقوط، همراه با نابودي است . در عبادت نيز، شرك و عجب و ريا، انسان را به دره سقوط مي افكند، و ابليس با سابقه شش هزار سال عبادت ، با يك خطا و عصيان ، مطرود و ملعون ابدي مي شود! 

8.    يك خلبان ، به فرمان برج و اتاق فرمان حركت مي كند و تابع دستور است . نماز و عبادت هم طبق دستور است ، و حتي يك دقيقه دير و زود يا خلاف قانون ، آنرا باطل مي كند. 

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید