اوقات شرعی

رئیس مرکز تخصصی نماز با بیان اینکه اصل نماز یومیه قبل از هجرت واجب شده است، گفت: بعد از هجرت پیامبر(ص) به مدینه، 7 رکعت دیگر به 10 رکعت اضافه شد که به گفته امام رضا(ع) این کار جبران کمبودهایی در اصل نماز بود. 

با توجه به روز 12 ربیع‌الثانی که سالروز اضافه شدن 7 رکعت نماز به نمازهای یومیه از سوی نبی اکرم(ص) است، با حجت‌الاسلام والمسلمین محمدصادق کفیل رئیس مرکز تخصصی نماز گفت‌وگو کردیم، وی با اشاره به اینکه اولین کاری که حضرت آدم(ع) روی زمین انجام داد، نماز بود، افزود: زمانی که حضرت آدم(ع) و حوا(س) در زمین هبوط کردند، «قُلْنَا اهْبِطُواْ مِنْهَا جَمِیعاً» غروب آفتاب بود، اولین نمازی که حضرت آدم(ع) خواند، نماز صبح بود.
در منابع اسلامى گزارش‌هاى مختلفى درباره تاریخ تشریع نماز آمده است، برخى روایات، تشریع نمازهاى یومیه را مصادف با واقعه معراج پیامبر(ص) مى‌دانند و برخى دیگر، از نمازهاى پیامبر(ص) پیش از معراج و حتى پیش از بعثت سخن به میان آورده‌اند، هم چنین از بعضى آیه‌هایى که در اوایل بعثت پیغمبر(ص) نازل شده، نمازگزاردن ایشان(ص) و حتى فرمان به نماز شب استفاده مى‌شود.

*امر خداوند به پیامبران برای اقامه نماز

کفیل با بیان اینکه نماز بین همه انبیا و شریعت‌های گذشته وجود داشته است، ابراز داشت: به طوری که خداوند خطاب به پیامبران خویش می‌فرماید: حضرت موسی(ع) «وَأَقِمِ الصَّلَاةَ لِذِکْرِی»، حضرت عیسی(ع) «وَأَوْصَانِی بِالصَّلَاةِ»، شعیب پیامبر(ع) «أَصَلاَتُکَ تَأْمُرُکَ»، زکریای نبی(ع) «وَهُوَ قَائِمٌ یُصَلِّی فِی الْمِحْرَابِ»، چنانچه حبیب خداوند، حضرت ابراهیم(ع) از خداوند می‌خواهد که او را از نمازگزاران قرار دهد «رَبِّ اجْعَلْنِی مُقِیمَ الصَّلاَةِ وَمِن ذُرِّیَّتِی».

*نماز خواندن امام علی(ع) با پیامبر در دوران بعثت

وی با تأکید بر اینکه نماز در دوران بعثت و در شهر مکه واجب شده است، به روایتی درباره نماز خواندن امام علی با پیامبر(ص) اشاره کرد و گفت: شیخ مفید در ارشاد با سند خود از یحیى بن عفیف بن قیس کندى نقل کرده است که گفت: قبل از آنکه دعوت نبى اکرم(ص) علنى شود با عباس بن عبدالمطلّب در مکّه نشسته بودم، در این حال جوانى پیش آمد و به خورشید که در حال زوال بود، نگاه کرد، پس از آن رو به کعبه به نماز ایستاد، پس از لحظه‏اى نوجوانى پیش آمد و در سمت راست او ایستاد و سپس زنى آمد و پشت سر آن‌ها ایستاد، آن جوان به رکوع رفت و آن نوجوان و زن هم به رکوع رفتند و سپس آن جوان از رکوع بلند شد و آن دو نفر هم همین کار را کردند. سپس او سجده کرد و آن‌ها هم با او سجده کردند.

* 18 ماه قبل از هجرت نماز یومیه واجب شد

رئیس مرکز تخصصی نماز با اشاره به اینکه درباره چگونه نماز گزاردن انبیاء پیشین اطلاعات موثقی در دست نیست، خاطرنشان کرد: درباره چگونه نماز خواندن پیامبر(ص) در شهر مکه و قبل از شب معراج مطلبی ذکر نشده است، اما بی‌شک اصل وجوب نماز در شب معراج در 17 ماه رمضان و 18 ماه قبل از هجرت اتفاق افتاده است.

*پیامبر(ص) برای نخستین بار کجا با شکل کنونی نماز آشنا شد

وی با بیان اینکه طبق روایات به طور قطع قبل از سال نهم بعثت هیچ وجوبی درباره نماز نبوده است، افزود: برخى روایات نیز به صراحت نماز به شکل کنونى را به حادثه معراج مرتبط دانسته‌اند، امام باقر(ع) در این باره فرمودند: هنگامى که پیامبر(ص) را به معراج بردند و خداى سبحان اذان و اقامه و نماز را به او یاد داد، وقتى به نماز ایستاد خداوند به او فرمان داد که در رکعت اول حمد و توحید بخواند و فرمود: یا محمد! این وصف من است، و در رکعت دوم حمد و سوره قدر بخواند و فرمود: یا محمد این وصف تو و اهل بیت تو تا روز قیامت است، پس از این روایت به خوبى بر مى‌آید که نماز به صورت کنونى، پیش از معراج وجود نداشته و نخستین بار در واقعه معراج بر پیامبر(ص) واجب و ایشان در این سفر با آن آشنا شده و یاد گرفته است.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

"قُلِ ادْعُوا اللَّهَ أَوِ ادْعُوا الرَّحْمَنَ أَيًّا مَا تَدْعُوا فَلَهُ الْأَسْمَاءُ الْحُسْنَى وَلَا تَجْهَرْ بِصَلَاتِكَ وَلَا تُخَافِتْ بِهَا وَابْتَغِ بَيْنَ ذَلِكَ سَبِيلًا" 

بگو « "الله" را بخوانید یا "رحمان" را، هرکدام را بخوانید، (ذات پاکش یکی است؛ و) برای او بهترین نامهاست.» و نمازت را زیاد بلند، یا خیلی آهسته نخوان؛ و در میان آن دو، راهی (معتدل) را انتخاب کن. (سوره اسراء/آیه 110) 

بخش پایانی آیه 110 به گفت و گوی مشرکان مکه درباره نماز پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم اختصاص دارد و اینکه می گفتند: او نماز خود را بلند می خواند و ما را ناراحت می کند؛این چه عبادت و برنامه ایست؟! 

خداوند در این آیه به پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم دستور می دهد: نمازت را نه زیاد بلند و نه زیاد آهسته؛ بلکه حد وسطی میان این دو انتخاب کن. اما حد اعتدال کدام است و «جهر» و «اخفات» که از آن نهی شده چیست؟ جهر به معنای فریاد کشیدن و اخفات به معنای آهسته خواندن است؛ آنچنان که خود انسان هم نشنود. 

از امام صادق علیه السلام در تفسیر این آیه روایت شده است: "جهر این است که زیاد صدا را بلند نکنی و اخفات آن است که حتی خودت نشنوی. (نماز را) بین این دو حالت بخوان."

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

نماز آیات چند رکعت است؟
نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد، نماز آیات به دو روش خوانده میشود.

طریقه خواندن نماز آیات:

اولین روش خواندن نماز آیات: بعد از نیت و تکبیرة الاحرام، حمد و سوره خوانده شود و به رکوع برود، سپس سر از رکوع برداشته و دوباره حمد و سوره را بخواند و به رکوع رود و باز سر از رکوع بردارد و حمد و سوره بخواند و به رکوع رود و سپس سر از رکوع بردارد و همین طور ادامه دهد تا یک رکعت پنج رکوعى که قبل از هر رکوعى حمد و سوره خوانده است انجام دهد، سپس به سجده رفته و دو سجده نماید و بعد براى رکعت دوم قیام کند و مانند رکعت اول انجام دهد و دو سجده را بجا آورد و بعد از آن تشهد بخواند و سلام دهد.

قرائت نماز آیات به صورت دیگر: بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، حمد و یک آیه (البته احتساب بسم‌الله به عنوان یک آیه خلاف احتیاط است) از سوره ‏اى را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد و آیه دیگرى از آن سوره را بخواند و به رکوع رود، و بعد سر از رکوع برداشته و آیه دیگرى از همان سوره را قرائت نماید و همین طور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سوره‏اى که پیش از هر رکوع، یک آیه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود.

سپس رکوع پنجم را بجا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، براى رکعت دوم قیام نماید و حمد و آیه ‏اى از یک سوره را بخواند و به رکوع برود و همین طور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد و چنانچه بخواهد براى هر رکوعى به یک آیه از سوره‏ اى اکتفا کند، نباید سوره حمد را بیش از یک مرتبه در اول آن رکعت بخواند.

احكام نماز آيات عبارتند از:

حكمت های نماز آیات,دلایل خواندن نماز آیات,روش خواندن نماز آیات

به هنگام زلزله و رعد و برق هولناك خواندن نماز آيات واجب است

1- ثبوت خورشيد گرفتگي، ماه گرفتگي يا زلزله با حسّ و مشاهده شخصي يا شهادت دو نفر عادل و يا وسائل و متخصصين رصدخانه ها و زلزله سنج در صورت اطمينان،نماز آیات باید خوانده شود.

2- تنها بر اهالي آن منطقه اي كه اين حوادث به وقوع مي پيوندد يا قابل رؤيت باشد، نماز آيات واجب مي شود.

3- زمان خواندن نماز آیات كسوف و خسوف از آغاز گرفتن خورشيد و ماه است تا آغاز باز شدن و از اين رو بايد از وقتي كه خورشيد يا ماه گرفتگي آغاز مي شود شروع به نماز آيات كرد و اگر در همان وقت نماز آیات خوانده نشود، بعداً به قصد قربت بدون نيّت أدا و قضاء آن را به جا آورد مگر در صورت كسوف و خسوف جزئي كه شخص تا باز شدن از آن اطلاع نيابد.

4-زمان خواندن نماز آيات هنگام زلزله و رعد و برق هولناك است که باید بلافاصله خوانده شود و ترك آن معصيت بوده تا آخر عمر واجب خواهد بود و هر وقت خوانده شود به صورت اداء است.

5- با تكرار اين حوادث نماز آيات نيز تكرار بايد گردد.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

در شرع مقدس اسلام به مسجد اهمیت فراوانی داده شده زیرا مسجد پایگاه نشر حقایق اسلام و مرکز تجمع مومنین و میعادگاه گفتگو با حضرت رب العالمین است.

رسول مکرم اسلام غالبا آیات قرآن را در مسجد برای مردم می خواندند و مسلمین را در مسجد پند و اندرز می دادند امیرالمومنین (عليه السلام) غالب خطبه های خود را در مسجد ایراد می کردند و قضاوت های آن حضرت در مسجد بود.

رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) فرمود:

«هر کس به مسجد رود برای هر قدمش در رفت و برگشت ده حسنه است و برای هر قدمش ده سیئه از او محو می شود و برای هر قدمش ده درجه بالا می رود.»

و نیز آن حضرت به ابوذر فرمود:

«ای اباذر! خدای تعالی تا وقتی که در مسجد هستی برای هر نفس تو درجه ای عطا می فرماید و ملائکه بر تو درود می فرستند و برای هر نفسی ده حسنه برای توست و ده سیئه از تو محو می گردد.»

امام صادق (عليه السلام) فرمود:

«بر شما باد به رفتن به مساجد که مساجد خانه های خدا در زمین است و هرکس با حال طهارت به مسجد رود خداوند او را از گناهانش طاهر می گرداند و نامش را در زمره زائرین خود ثبت می فرماید.

پس در مساجد زیاد نماز بخوانید و دعا کنید و در مساجد مختلف نماز بخوانید که هر قطعه ای از زمین برای نمازگزار روی آن در قیامت شهادت خواهد داد.»

رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) فرمود:

«خدای تعالی می فرماید: آگاه باشید خانه های من در زمین مساجد هستند که برای اهل آسمان می درخشند همچنان که ستارگان برای اهل زمین درخشش دارند آگاه باشید! خوشا آن کس که خانه اش مسجد باشد و خوشا آن کس که در خانه خود وضو بگیرد و مرا در خانه ام زیارت کند که برای هر زائری کرامتی به عهده شخص زیارت شده است بشارت باد به آنان که در تاریکی ها به مسجد می روند بر اینکه روز قیامت نوری فروزان خواهند داشت.»

همسایگان مسجد
​هر مسلمانی باید حداقل نمازهای واجب خود را در مسجد بخواند ولی برای افراد نزدیک تاکید بیشتری شده است. امیرالمومنین (عليه السلام) می فرماید:

«برای همسایگان مسجد نمازی نیست مگر در مسجد الا اینکه عذری یا بیماری داشته باشند.»

پس به آن حضرت گفتند: همسایگان مسجد کیانند؟ حضرت فرمود:

«هرکس صدای اذان مسجد را بشنود.»

و درروایت دیگری آن حضرت فرمود:

«حریم مسجد چهل ذراع است و همسایگان مسجد چهل خانه از چهار طرف اند.»

شکایت مسجد
​امام صادق (عليه السلام) فرمود:

«سه چیز نزد خدای تعالی شکایت می کنند؛

مسجد خرابی که کسی در آن نماز نخواند؛

عالمی که در بین نادانان باشد و از او استفاده نکنند؛

قرآنی که بر روی آن غبار گرفته و کسی آن را قرائت نکند.»

و نیز آن حضرت فرمود:

«مساجد از همسایگانی که در آنها برای نماز حاضر نمی شوند شکایت می کنند پس خدای عزوجل خطاب کرده می فرماید: به عزت و جلالم قسم حتی یک نماز از آنها قبول نمی کنم و نسبت به آنان عدالتی از مردم ظاهر نمی گردانم و رحمت من به آنان نمی رسد و آنان در بهشت مجاور من نخواهند بود.»

ثمرات رفتن به مسجد
​کسانی که به مساجد رفت و آمد زیادی دارند خوب می دانند که اثرات حیات بخش مسجد تا چه اندازه است که امیرالمومنین (عليه السلام) در روایتی به بعضی از آنها اشاره کرده می فرماید:

«هرکس به مسجد رفت و آمد کند حداقل به یکی از این تحفه های هشتگانه خواهد رسید:

1-    یا برادری در راه خدا برای استفاده می یابد؛

2-    یا به علمی مفید می رسد یا برهان محکمی می بیند؛

3-    یا رحمتی را که انتظار می کشید می یابد؛

4-    یا به کلمه ای که او را از پستی دور نماید بر می خورد؛

5-    یا کلمه ای که او را هدایت کند می شنود؛

6-    یا گناهی را از ترس از خدا ترک می کند؛

7-    و یا از معصیتی به سبب شرم و حیا دست می کشد.»

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

با بررسی دقیق ادله­ای که در مورد اذان نزد اهل­سنت است، به این نتیجه می­رسیم که دست تحریف و جعل در این شعار مهم مسلمین رخ داده که درپی غصب خلافت با کاری پیوسته و حمایتهای گسترده روی داده است.

فقرات اذان از نظر اهل­سنت
اذان در نزد اهل سنت نزد پیروان مکاتب فقهی اهل­سنت اختلافی است. حنفیه و شافعیه و حنبلیه معتقدند که فقرات اذان به این صورت است:

اللّه أکبر اللّه أکبر

اللّه أکبر اللّه أکبر

أشهد أن لا إله إلّا اللّه

أشهد أن لا إله إلّا اللّه

أشهد أنّ محمّدا رسول اللّه

أشهد أنّ محمّدا رسول‌اللّه

حیّ على الصّلاة

حیّ على الصّلاة

حیّ على الفلاح

حیّ على الفلاح

اللّه أکبر

اللّه أکبر

لا إله إلّا اللّه

اما مالکیه تکبیر اذان را دو بار می­دانند نه چهار بار. همچنین اهل­سنت در اذان نماز صبح بعد از حی علی الفلاح دو مرتبه الصلاه خیر من النوم می­گویند. همچنین حنابله اذان را واجب کفائی دانسته ولی دیگر فرق اذان را مستحب موکد می­دانند.[1]

تشریع اذان
اهل سنت نیز برای تشریع اصل اذان از آیات و روایات و اجماع استفاده می­کنند.[2]که اختلاف آنها با تشیع در برخی روایاتی است که در سبب تشریع اذان گفته­اند که مردم مدینه برای آگاه شدن از وقت نماز مشکل داشتند و پیامبر(ص) با ایشان به مشورت پرداخت. پیشنهاد ناقوس و بوق و دف و روشن کردن آتش و نصب کردن پرچم به پیامبر(ص) داده شد که علامت نصاری و یهود و رومیان و مجوسیان بود ولی پیامبر(ص) انها را قبول نکرد و در حالی که پیامبر(ص) با مشورت به نتیجه­ای نرسیده بودند، عبدالله بن زید در رویاء و یا بین خواب و بیداری فرشته­ای را دید که به او اذان و اقامه را یاد داد. سپس او این جریان را به پیامبر(ص) بازگو کرد و ایشان دستور دادند تا بلال آن را فرابگیرد و برای اعلام وقت نماز بگوید.[3]

با این حال این همان حدیثی است که در سیره حلبیه از کتب اهل­سنت توسط محمد بن حنفیه(ره) و کتاب المستدرک علی الصحیحین به نقل از امام حسن مجتبی(ع) تکذیب شده است.[4] امام حسن(ع) فرمودند: اذان برتر از این حرفهاست. جبرئیل در آسمان اذان را دو مرتبه و اقامه را یک مرتبه می­گفت و پیامبر(ص) می­آموخت.[5] متقی هندی در کنز العمال از زید بن علی(ع) از پدرانش(ع) از امیرالمومنین علی(ع) نقل می­کند که فرمودند: به رسول خدا(ص) در شب معراج اذان آموخته شد و نماز براو واجب گشت.[6]

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

"يا أَيُّهَا الَّذينَ آمَنُوا إِذا قُمْتُمْ إِلَي الصَّلاةِ فَاغْسِلُوا وُجُوهَکُمْ وَ أَيْدِيَکُمْ إِلَي الْمَرافِقِ وَ امْسَحُوا بِرُؤُسِکُمْ وَ أَرْجُلَکُمْ إِلَي الْکَعْبَيْنِ وَ إِنْ کُنْتُمْ جُنُباً فَاطَّهَّرُوا وَ إِنْ کُنْتُمْ مَرْضي‏ أَوْ عَلي‏ سَفَرٍ أَوْ جاءَ أَحَدٌ مِنْکُمْ مِنَ الْغائِطِ أَوْ لامَسْتُمُ النِّساءَ فَلَمْ تَجِدُوا ماءً فَتَيَمَّمُوا صَعيداً طَيِّباً فَامْسَحُوا بِوُجُوهِکُمْ وَ أَيْديکُمْ مِنْهُ ما يُريدُ اللَّهُ لِيَجْعَلَ عَلَيْکُمْ مِنْ حَرَجٍ وَ لکِنْ يُريدُ لِيُطَهِّرَکُمْ وَ لِيُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَيْکُمْ لَعَلَّکُمْ تَشْکُرُونَ" 

ای کسانی که ایمان آورده اید؛ هنگامیکه به نماز می ایستید، صورت و دستها را تا آرنج بشویید؛ و سر و پاها را تا مفصل [=برآمدگی پشت پا] مسح کنید. و اگر جنب باشید، خود را بشویید (و غسل کنید). و اگر بیمار یا مسافر باشید، یا یکی از شما از محل پستی آمده [=قضای حاجت کرده]، یا با زنان تماس گرفته (و آمیزش جنسی کرده اید)، و آب (برای غسل یا وضو) نیابید، با خاک پاکی تیمم کنید، و از آن، بر صورت [=پیشانی] و دستها بکشید. خداوند نمی خواهد مشکلی برای شما ایجاد کند؛ بلکه می خواهد شما را پاک سازد و نعمتش را بر شما تمام نماید؛ شاید شکر او را بجا آورید. (سوره مائده/آیه 6)

کیفیت شستن دستها در وضو:
​این آیه به سه مطلب وضو، غسل و تیمم اشاره دارد. البته نکات جزئی و کیفیت انجام این سه در روایات ائمه اهل بیت علیه السلام بیان شده است. یکی از نکات آیه این است که در وضو "دست ها را تا آرنج بشویید". باید توجه داشت که حد دست که باید در وضو شسته شود، "تا آرنج" ذکر شده؛ زیرا «مرافق» جمع مرفق به معنی آرنج است. هنگامی که گفته شود دست را بشویید، ممکن است به ذهن چنین برسد که دست ها را تا مچ بشویید؛ زیرا غالباً این مقدار شسته می شود. برای رفع این توهم می فرماید: "تا آرنج بشویید." با این توضیح روشن می شود که کلمه «الی» در این آیه تنها برای حد شستن است و نه کیفیت شستن. 

بعضی اما چنین پنداشته اند که آیه می گوید: باید دست ها را از سرانگشتان به طرف آرنج بشویید؛ چنان که در میان بعضی از اهل سنت رایج است. توضیح این که این درست به آن می ماند که انسان به کارگری سفارش کند که دیوار اتاق را از کف تا یک متر رنگ کن. بدیهی است که منظور این نیست که دیوار از پایین به بالا رنگ شود؛ بلکه منظور این است که این مقدار باید رنگ شود؛ نه بیشتر و نه کمتر. 

بنابراین فقط مقداری از دست که باید شسته شود، در آیه ذکر شده و توضیح کیفیت آن به سنت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم که به واسطه اهل بیت علیه السلام به ما رسیده، واگذار شده و آن، شستن آرنج به طرف سرانگشتان است.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

نماز یکی از ارکانی است که دین مبین اسلام بر روی آن بنا شده است، خداوند متعال می‌فرماید: (إِنَّ الصَّلَاةَ کَانَتْ عَلَی الْمُؤْمِنِینَ کِتَابًا مَوْقُوتًا)، همانا نماز در وقت‌های معین بر مؤمنان واجب گشته است، و در حدیثی از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله) آمده است: (لکلِ شیءٍ وجهٌ و وَجهُ دینکم الصلاةُ)، هر چیز دارای سیما و نشانه‌ای است و سیما و نشانه دین شما نماز است، و در حدیث دیگری فرمودند: (لا ینالُ شَفَاعَتی من استخفَّ بِصلاتِهِ)، به شفاعت من نخواهد رسید کسی که نماز خویش را سبک بشمرد.
مهم‌ترین نمازهای واجب نمازهای روزانه پنج‌گانه می‌باشد:
1- نماز صبح: دو رکعت.
2- نماز ظهر: چهار رکعت.
3- نماز عصر: چهار رکعت.
4- نماز مغرب: سه رکعت.
5- نماز عشا: چهار رکعت.
و در شرایطی معین نمازهای چهار رکعتی در سفر یا هنگام ترس، شکسته خوانده می‌شوند.
مسأله 59: مستحب است در هر شبانه‌روز سی‌وچهار رکعت نماز نافله به‌جا آورده شود که عبارتند از:
1- هشت رکعت قبل از نماز ظهر.
2- هشت رکعت قبل از نماز عصر.
3- چهار رکعت بعد از نماز مغرب.
4- دو رکعت بعد از نماز عشا به‌صورت نشسته که یک رکعت حساب می‌شود.
5- هشت رکعت نماز شب، و وقت آن از اول شب است و بهتر است آخر شب تا قبل از طلوع فجر خوانده شود.
6- دو رکعت نماز شفع بعد از نماز شب.
7- یک رکعت نماز وتر بعد از نماز شفع.
8- دو رکعت قبل از نماز صبح.
به غیر از نماز وتر که یک‌رکعتی است بقیه نمازهای نافله دو رکعت دو رکعت خوانده می‌شود.
مسأله 60: وقت نماز صبح از طلوع فجر صادق تا طلوع آفتاب، و وقت نماز ظهر و عصر از زوال آفتاب تا غروب آن است، و نماز ظهر باید قبل از نماز عصر خوانده شود، و زوال نیمه بین طلوع آفتاب تا غروب آن می‌باشد، و وقت نماز مغرب و عشا برای شخص مختار از اول مغرب تا نیمه‌شب است و نیمه‌شب نیمه بین غروب آفتاب تا طلوع فجر می‌باشد، و اگر مکلف به اختیار خود نماز مغرب و عشا را تا نیمه‌شب نخواند بنابر احتیاط واجب باید قبل از طلوع فجر بدون نیت ادا یا قضا آن را به‌جا آورد، و در هر دو حالت باید نماز مغرب قبل از عشا خوانده شود.
مسأله 61: مکلف باید نمازهای واجب خود را رو به قبله بخواند، و مقصود از قبله مکانی است که کعبه معظم در آن قرارگرفته است، و اگر نمازهای مستحب را در حال راه رفتن یا سواره بخواند لازم نیست رو به قبله باشد ولی در غیر این دو حالت بنابر احتیاط واجب باید رو به قبله باشد.
مسأله 62: اگر مکلف اطمینان داشت که قبله در جهت خاصی است و رو به آن جهت نماز خواند سپس معلوم شود قبله در جهت دیگری قرار دارد، پس چنانچه انحراف او از جهت قبله کمتر از 90 درجه از سمت راست یا 90 درجه از سمت چپ او باشد نماز صحیح است، و اگر انحراف او از جهت قبله بیش از این مقدار باشد یا این‌که نماز را پشت به قبله خوانده باشد، در این صورت اگر وقت نماز باقی‌مانده باشد باید نماز را دوباره بخواند ولی اگر وقت تمام‌شده باشد قضای آن واجب نیست.
مسأله 63: یکی از شرایط نماز پاک بودن اعضای بدن ازجمله مو و ناخن و همچنین لباس نمازگزار است، ولی لباس‌های کوچک مانند جوراب و کلاه که به‌تنهایی نمی‌توانند عورت انسان را بپوشانند لازم نیست پاک باشند، البته به‌شرط این‌که ـ بنابر احتیاط واجب ـ از مردارِ نجس یا حیوان نجس العین مانند سگ درست نشده باشند، و همراه داشتن شیء متنجس در حال نماز مثل قرار دادن آن در جیب اشکال ندارد.
مسأله 64: اگر در بدن یا لباس خونِ زخم یا دمل باشد تا زمانی که التیام نیافته باشد نمازخواندن با آن مانعی ندارد ولی زخم باید قابل‌توجه باشد، و اما زخم‌های سطحی را باید تطهیر کرد.
مسأله 65: اگر بدن یا لباس کسی آلوده به خون شود درحالی‌که مقدار آن کمتر از بند سرانگشت شست باشد نمازخواندن با آن صحیح است، البته این حکم در مواردی استثنا شده ازجمله: خون حیض و همچنین بنابر احتیاط واجب خون نجس العین و خون مردار و خون حیوان حرام‌گوشت و خون نفاس و خون استحاضه.
مسأله 66: اگر شخصی از نجاست بدن یا لباس خود بی‌اطلاع بود و با آن نماز خواند و پس از تمام شدن نماز از نجاستش مطلع شود نماز او صحیح است، ولی اگر قبل از نماز به نجاست آن شک داشت و بدون آن‌که بررسی کند با همان حال نماز خواند و بعد از نماز متوجه نجاست شود بنابر احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند.
و اگر هنگام نماز متوجه نجاستی در بدن یا لباس خود شود و بداند آن نجاست مربوط به قبل از نماز است در این حالت اگر وقت کافی برای تکرار نماز داشته باشد بنابر احتیاط واجب باید نماز را تکرار کند، و اگر وقت کافی نداشته باشد به‌طوری که نتواند حتی یک رکعت از نماز را در وقت بخواند، پس چنانچه بتواند در حال نماز نجاست را از بدن یا لباس خود برطرف کند بدون آن‌که مرتکب یکی از مبطلات نماز شود باید این کار را انجام دهد و نماز را تمام کند، و در غیر این صورت با همان نجاست نماز را تمام کند و نماز او صحیح است.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

آداب نماز:

​رعايت نكاتي كه به آداب نماز مربوط مي شود (همچون مسواك ، نظافت ، توجه به خدا و...) در كمال اين عبادت موثر است. 

امام باقر عليه السلام فرموده است :

عَلَیْکَ بِالاقْبالِ علی صَلاتِکَ فَاِنَّما یُحْسَبُ لَکَ مِنْها ما اَقْبَلْتَ عَلَیْه. 

در نماز، توجه به خدا داشته باش ، زيرا از نماز، آن مقدار قبول مي شود كه با توجه خوانده شود.

سپس حضرت مي فرمايد: هنگام نماز، با دست و سر و صورت خود بازي مكن ، زيرا همه اين كارها، سبب نقص نماز مي شود، در حالت كسالت و خواب و سنگيني مشغول نماز مشو، زيرا چنين نمازي ، از آن منافقان است ... 

در حديثي از پيامبر نقل شده : 

رَكْعَتانِ مِنْ رَجُلٍ وَرِعٍ اَفْضَلُ مِنْ اَلْفِ رَكْعَةٍ مِنْ مُخَلِّطٍ.

دو ركعت نماز انسان با تقوا، برتر از هزار ركعت نماز فرد لاابالي است .

امام صادق عليه السلام مي فرمايد: هنگام نماز، از دنيا و آنچه در آنست ماءيوس شو و تمام توجهت را به خدا قرار ده، به ياد روزي باش كه در برابر دادگاه عدل الهي قرار مي گيري .

و نيز فرمود: گاهي پنجاه سال بر انسان مي گذرد ولي خداوند، حتي يك نماز او را نپذيرفته است .

و در حديث مي خوانيم : بعضي چنان در برابر خدا سبك سخن مي گويند و نماز مي خوانند كه اگر با همسايه شان چنين حرف بزنند، جواب آنها را نمي دهد. 

از پيامبر خدا صلي الله عليه و آله نقل شده كه : صَلاةٌ بِسِوَاكٍ خَيْرٌ مِنْ سَبْعِينَ صَلاةٍ بِغَيْرِ سِوَاكٍ. دو ركعت نماز كسي كه مسواك كند، از هفتاد ركعت بدون مسواك بهتر است .

​اهميت نماز:
​جز آنچه از آيات و احاديث نقل شد، رفتار اولياء خدا نيز اهميت و جايگاه آنرا بيان مي كند. نماز، جزء برنامه انبياء بوده است . 

حضرت عيسي عليه السلام در گهواره مي گويد: خداوند مرا تا زنده هستم به نماز و زكات سفارش كرده است : أَوْصاني بِالصَّلاةِ وَ الزَّکاةِ ما دُمْتُ حَيًّا.

امام حسين عليه السلام ، حتي ظهر روز عاشورا در ميدان مبارزه و در برابر تيرهاي دشمن هم نماز را رها نكرد. 

حضرت ابراهيم عليه السلام ، همسر وكودك خويش را در بيابان هاي داغ مكه ، كه آن هنگام هيچ آب و گياهي نداشت ، مسكن داد و گفت : خدايا، تا نماز به پا دارند: رَبَّنَا إِنِّي أَسْكَنْتُ مِنْ ذُرِّيَّتِي بِوَادٍ غَيْرِ ذِي زَرْعٍ عِنْدَ بَيْتِكَ الْمُحَرَّمِ رَبَّنَا لِيُقِيمُوا الصَّلَاةَ . 

پيشوايان معصوم ما، هنگام نماز، رنگ خود را مي باختند و مي فرمودند: وقت اداي امانت الهي وحضور در پيشگاه الهي است . گرچه بعضي نماز را به طمع بهشت يا ترس از عذاب جهنم مي خوانند، اما اميرالمؤ منين عليه السلام نماز را نه براي تجارت يا سپري از آتش ، بلكه بخاطر شايستگي خدا براي عبادت ، انجام مي دهد. براي اهتمام به اين برنامه سازنده ، اسلام به پدران و مادران سفارش كرده كه اطفال خود را قبل از بلوغ ، مثلا از سن هشت سالگي به هر نحو كه مي توانند وادار به نماز كنند و گاهي هم بخاطر بي اعتنايي شان ، از خود خشونت نشان دهند. آنكه اهل نماز است ، با مبداء هستي مرتبط است ، مثل خلباني كه با اتاق فرمان ارتباط دارد. 

نماز، سبب آمرزش گناهان و زدودن آثار لغزش هاست . قرآن ، پس از دستور به نماز، مي فرمايد: إِنَّ الْحَسَناتِ یُذْهِبْنَ السَّیِّئات. نيكي ها، بدي ها را از بين مي برد.

​
نماز، پرواز روح:
​در احاديث ، از نماز به عنوان معراج مؤ من ياد شده است . ليكن اين عروج و پرواز، نه در فضاي باز آسمان ، بلكه در فضاي معنويت بندگي است و براي رسيدن به قرب پروردگار است ، نه اوج گرفتن تا چند هزار پا در ارتفاع . 

در يك مقايسه ، مي توان طيران معنوي و عروج عرفاني يك نمازگزار را با يك خلبان و پرواز او با هواپيما در آسمان ، مقايسه كرد، با تفاوت هايي كه در اين دو پرواز وجود دارد: 

1.   بيشترين نيرو و فشار، هنگام كنده شدن هواپيما از زمين است ، در عبادت و نماز هم ، بيشترين سختي و فشار، غلبه بر هواي نفس و شروع به عبادت است. 

2.    اهميت هر پرواز، به فرود سالم و بدون خطر، هواپيماست . شروع عبادت هم ، وقتي ارزش دارد كه پايان آن سالم و بدون آفت عجب و غرور، و بدون ضايعه حبط اعمال باشد. 

3.    هواپيما، براي سوخت خود، نياز به بنزين خالص ويژه دارد. معراج روحي نمازگزار هم ، محتاج توجه خالص و نفي همه عبوديت هاست . كه با بالا بردن دست تا بيخ گوش ، و نفي و لا لبيك گفتن به غير خدا، خلوص نيت بدست مي آيد. 

4.    براي پرواز، خلبان بايد از سلامت كامل برخوردار باشد، در نماز و بار يافتن به محضر خداوند نيز، قلب سليم لازم است الا من اتي الله بقلب سليم. 

5.    پرواز هواپيما، با دو بال است ، و با يك بال طيراني صورت نمي گيرد. در نماز هم ، همراه با ارتباط با خدا، ارتباط سالم با مردم لازم است و در كنار اداي حق الله بايد حق الناس را هم ادا كرد. قرآن همراه با یُقیمونَ الصَّلوةَ ، معمولا يُؤْتُونَ الزَّکاةَ را هم دارد.

6.   هواپيما براي پرواز، مقداري روي زمين حركت مي كند و دور برمي دارد، تا امكان برخاستن از زمين داشته باشد. مقدمات نماز و اذان و اقامه و ذكرهاي مستحب نيز، مقدمه آن پرواز ملكوتي است . دعاهاي پس از نماز وذكر تعقيبات هم ، حركت روي زمين ، پس از نشستن در باند است . 

7.   در پرواز، اولين خطا، آخرين خطا هم هست و سقوط، همراه با نابودي است . در عبادت نيز، شرك و عجب و ريا، انسان را به دره سقوط مي افكند، و ابليس با سابقه شش هزار سال عبادت ، با يك خطا و عصيان ، مطرود و ملعون ابدي مي شود! 

8.    يك خلبان ، به فرمان برج و اتاق فرمان حركت مي كند و تابع دستور است . نماز و عبادت هم طبق دستور است ، و حتي يك دقيقه دير و زود يا خلاف قانون ، آنرا باطل مي كند. 

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

مسأله ۹۰۲ ـ برای مرد و زن مستحب است پیش از نمازهای واجب شبانه‌روزی (یومیه) اذان و سپس اقامه بگویند، و برای نمازهای دیگر واجب یا مستحب مشروع نیست، ولی پیش از نماز عید فطر و قربان در صورتی که با جماعت بخوانند مستحب است سه مرتبه بگویند: الصلاة.

مسأله ۹۰۳ ـ مستحب است در روز اوّل که بچه به دنیا میآید، یا پیش از آنکه بند نافش بیفتد، در گوش راست او اذان، و در گوش چپش اقامه بگویند.

مسأله ۹۰۴ ـ اذان هیجده جمله است: «الله اکبر» چهار مرتبه، «أَشْهَدُ أن لا إِلَه إِلاّ الله»، «أَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ الله»، «حَی عَلَی الصَلاةِ»، «حَی عَلی الفَلاحِ»، «حَی عَلی خَیرُ الْعَمَل»، «اَلله أَکبَرُ»، «لا الهَ إلاَّ الله» هر یک دو مرتبه. و اقامه هفده جمله است، یعنی دو مرتبه «اَلله أَکبَرُ» از اوّل اذان، و یک مرتبه «لا إِلهَ إلاَّ الله» از آخر آن کم می‌شود، و بعد از گفتن «حَی عَلَی خَیرِ العَمَل» باید دو مرتبه «قَدْ قَامَتِ الصَّلاَةُ» اضافه نمود.

مسأله ۹۰۵ ـ «أَشْهَدُ أنَّ عَلِیاً وَلی الله» جزء اذان و اقامه نیست، ولی خوب است بعد از «أَشْهَدُ أنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ الله» به قصد قربت گفته شود.

ترجمه اذان و اقامه

الله اکبر: یعنی خدای تعالی بزرگ‌تر از آن است که او را وصف کنند.
أَشْهَدُ أَن لا إِلهَ إِلاّ الله: یعنی شهادت میدهم که کسی جز خدا سزاوار پرستش نیست.
أَشْهَدُ أَنّ مُحَمَّداً رَسُولُ الله: یعنی شهادت میدهم که حضرت محمّد بن عبدالله صلی الله علیه و آله پیغمبر و فرستاده خداست.
أَشْهَدُ أنَّ عَلیاً أمْیر المُؤمنِین وَلی الله: یعنی شهادت میدهم که حضرت علی علیه الصلاة و السلام امیر مؤمنان و ولی خدا بر همه خلق است.
حَی عَلَی الصّلاةِ: یعنی بشتاب برای نماز.
حَی عَلَی الْفَلاحِ: یعنی بشتاب برای رستگاری.
حَی عَلَی خَیر الْعَمَلِ: یعنی بشتاب برای بهترین کارها که نماز است.
قَدْ قَامَتِ الصَّلاةُ: یعنی به تحقیق نماز برپا شد.
لا إِله إِلاّ الله: یعنی کسی جز خدا سزاوار پرستش نیست.

مسأله ۹۰۶ ـ بین جمله‌های اذان و اقامه باید خیلی فاصله نشود، و اگر بین آنها بیشتر از معمول فاصله بیندازد، باید دوباره آن را از سر بگیرد.

مسأله ۹۰۷ ـ اگر در اذان و اقامه صدا را در گلو بگرداند چنانچه غنا شود ـ یعنی به طور آوازخوانی که در مجلس لهو و لعب معمول است اذان و اقامه را بگوید ـ حرام است. و اگر غنا نشود مکروه میباشد.

مسأله ۹۰۸ ـ در همه مواردی که نمازگزار، دو نماز را که یک وقت مشترک دارند پشت سر هم میخواند، اگر برای نماز اوّل اذان گفته باشد، اذان از نماز بعدی ساقط است، خواه جمع میان دو نماز بهتر نباشد، یا آنکه بهتر باشد مثل جمع بین نماز ظهر و عصر در روز عرفه که روز نهم ماه ذی‌حجه است، اگر آنها را در وقت فضیلت نماز ظهر انجام دهد هرچند در عرفات نباشد، و جمع بین نماز مغرب و عشای عید قربان برای کسی که در مشعر الحرام باشد، و آنها را در وقت فضیلت نماز عشاء جمع کند، و ساقط شدن اذان در این موارد مشروط به آن است که فاصله زیادی میان دو نماز نباشد، ولی فاصله شدن نافله و تعقیب ضرر ندارد، و احتیاط واجب آن است که در این موارد اذان را به قصد مشروعیت نیاورد، بلکه آوردن اذان در دو مورد مذکور در روز عرفه و در مشعر با شرایطی که گفته شد هرچند بدون قصد مشروعیت باشد، خلاف احتیاط است.

مسأله ۹۰۹ ـ اگر برای نماز جماعتی اذان و اقامه گفته باشند، کسی که با آن جماعت نماز میخواند، نباید برای نماز خود اذان و اقامه بگوید.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

مسافر باید نماز ظهر و عصر و عشا را با هشت شرط، شکسته بجا آورد، یعنی دو رکعت بخواند:

شرط اوّل: آنکه سفر او کمتر از هشت فرسخ شرعی (۴۴ کیلومتر تقریباً) نباشد.

مسأله ۱۲۵۸ ـ کسی که رفتن و برگشتن او مجموعاً هشت فرسخ است، خواه رفتن یا برگشتنش کمتر از چهار فرسخ باشد یا نباشد، باید نماز را شکسته بخواند، بنابراین اگر رفتن سه فرسخ، و برگشتن پنج فرسخ، یا به‌عکس باشد، باید نماز را شکسته ـ یعنی دو رکعتی ـ بخواند.

مسأله ۱۲۵۹ ـ اگر رفتن و برگشتن هشت فرسخ باشد، اگرچه روزی که میرود همان روز یا شب آن برنگردد، باید نماز را شکسته بخواند، ولی بهتر آن است که در این صورت احتیاط کرده تمام نیز بخواند.

مسأله ۱۲۶۰ ـ اگر سفر، مختصری از هشت فرسخ کمتر باشد، یا انسان نداند که سفر او هشت فرسخ است یا نه، نباید نماز را شکسته بخواند، و چنانچه شک کند که سفر او هشت فرسخ است یا نه، تحقیق کردن لازم نیست، و باید نمازش را تمام بخواند.

مسأله ۱۲۶۱ ـ اگر یک عادل، یا شخص موثّقی، خبر دهد که سفر انسان هشت فرسخ است، و انسان به گفته او اطمینان پیدا کند، باید نماز را شکسته بخواند.

مسأله ۱۲۶۲ ـ کسی که یقین دارد سفر او هشت فرسخ است، اگر نماز را شکسته بخواند و بعد بفهمد که هشت فرسخ نبوده، باید آن را چهار رکعتی بجا آورد، و اگر وقت گذشته، قضا نماید.

مسأله ۱۲۶۳ ـ کسی که یقین دارد سفری که میخواهد برود هشت فرسخ نیست، یا شک دارد که هشت فرسخ هست یا نه، چنانچه در بین راه بفهمد که سفر او هشت فرسخ بوده، اگرچه کمی از راه باقی باشد، باید نماز را شکسته بخواند، و اگر تمام خوانده دوباره شکسته بجا آورد. ولی اگر وقت گذشته لازم نیست قضا نماید.

مسأله ۱۲۶۴ ـ اگر بین دو محلّی که فاصله آنها کمتر از چهار فرسخ است، چند مرتبه رفت‌وآمد کند، اگرچه روی‌هم‌رفته هشت فرسخ شود، باید نماز را تمام بخواند.

مسأله ۱۲۶۵ ـ اگر محلّی دو راه داشته باشد، یک راه آن کمتر از هشت فرسخ، و راه دیگر آن هشت فرسخ یا بیشتر باشد، چنانچه انسان از راهی که هشت فرسخ است به آنجا برود، باید نماز را شکسته بخواند، و اگر از راهی که هشت فرسخ نیست برود، تمام بخواند.

مسأله ۱۲۶۶ ـ ابتدای هشت فرسخ را باید از جایی حساب کند که شخص پس از گذشت از آنجا مسافر محسوب می‌شود، و آنجا غالباً آخر شهر است. ولی در بعضی از شهرهای بسیار بزرگ ممکن است آخر محله باشد و انتهای آن آخرین مقصد باشد.

شرط دوّم: آنکه از اوّل مسافرت قصد هشت فرسخ را داشته باشد، یعنی بداند که هشت فرسخ راه را میپیماید، پس اگر به‌جایی که کمتر از هشت فرسخ است مسافرت کند، و بعد از رسیدن به آنجا قصد کند جایی برود که با مقداری که آمده هشت فرسخ شود، چون از اوّل قصد هشت فرسخ را نداشته باید نماز را تمام بخواند. ولی اگر بخواهد از آنجا هشت فرسخ برود، یا مثلاً مسافتی برود که با برگشتن هشت فرسخ می‌شود، باید نماز را شکسته بخواند.

مسأله ۱۲۶۷ ـ کسی که نمیداند سفرش چند فرسخ است، مثلاً برای پیدا کردن گمشده‌ای مسافرت میکند، و نمیداند که چه مقدار باید برود تا آن را پیدا کند، باید نماز را تمام بخواند. ولی در برگشتن چنانچه تا وطنش یا جایی که میخواهد ده روز در آنجا بماند، هشت فرسخ یا بیشتر باشد، باید نماز را شکسته بخواند، و نیز اگر در بین رفتن قصد کند که مسافتی برود که با برگشتن هشت فرسخ می‌شود، باید نماز را شکسته بخواند.

مسأله ۱۲۶۸ ـ مسافر در صورتی باید نماز را شکسته بخواند که تصمیم داشته باشد هشت فرسخ برود، پس کسی که از شهر بیرون میرود، و مثلاً قصدش این است که اگر رفیق پیدا کند، سفر هشت فرسخی برود، چنانچه اطمینان دارد که رفیق پیدا میکند، باید نماز را شکسته بخواند، و اگر اطمینان ندارد، باید تمام بخواند.

مسأله ۱۲۶۹ ـ کسی که قصد هشت فرسخ دارد، اگرچه در هر روز مقدار کمی راه برود، وقتی به حدّ ترخّص (که معنایش در مسأله (۱۳۰۴) خواهد آمد) برسد باید نماز را شکسته بخواند. ولی اگر در هر روز مقدار خیلی کمی راه برود، احتیاط لازم آن است که نمازش را هم تمام، و هم شکسته بخواند.

مسأله ۱۲۷۰ ـ کسی که در سفر در اختیار دیگری است، مانند زن و فرزند و نوکر و زندانی، چنانچه بداند سفر او هشت فرسخ است باید نماز را شکسته بخواند، و اگر نداند، نماز را تمام بجا آورد، و پرسیدن لازم نیست گر چه بهتر است.

مسأله ۱۲۷۱ ـ کسی که در سفر در اختیار دیگری است، اگر بداند یا گمان داشته باشد که پیش از رسیدن به چهار فرسخ از او جدا می‌شود و سفر نمی‌کند، باید نماز را تمام بخواند.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید

در معارف اسلامی آمده است هر روزی که در آن گناه صورت نگیرد، عید است چنان که حضرت علی(ع) می‌فرماید:

“کل یوم لا یعصی الله فیه فهو یوم عید.”

عید نوروز که با تحویل سال و چرخیدن یک دور کامل زمین به گرد خورشید شروع می‌شود، از جمله اعیادی است که تاریخ پیدایش آن قبل از اسلام است. این عید با آمدن اسلام و زدودن خرافات از چهرۀ آن مورد موافقت و تأیید اسلام قرار گرفت؛ در روایات نیز آمده است که روزی برای حضرت علی(ع) هدیه‌ای آوردند، حضرت فرمود این چیست؟ گفتند: ‌ای امیر المؤمنین، امروز نوروز است. فرمود هر روز را برای ما نوروز قرار دهید.

امام صادق(ع) درباره نوروز فرموده‌ است:

“هیچ نوروزی نیست که ما در آن متوقع گشایش و فرجی نباشیم؛ زیرا نوروز از روزهای ما و شیعیان ما است.”
 
امام خمینی(ره) در یکی از پیامهای نوروزی می‌فرماید:

“این عید، هر چند یک عید اسلامی نیست ولی اسلام آن را نفی نکرده است.”

مرحوم محمد حسین کاشف الغطاء در جواب این سؤال که اعتقاد شیعه و روش شما دربارۀ روز اول سال(نوروز) چیست؟ چنین نوشت: نوروز مقتضای جهان است در بشر و حیوان و جماد، بلکه در آسمان و زمین و هوا و فضا و بر این اساس روایاتی از اهل بیت(ع) دربارۀ نوروز به ما رسیده که عید گرفتن را تأیید کرده اند و نیز به نماز، ذکر و عبادت سفارش نموده اند و …

نظر برخی مراجع عظام تقلید را در خصوص آداب واعمال زمان تحویل سال نو و توصیه های آنان :

حضرت آیت الله العظمی مظاهری در پاسخ به پرسش مکتوب خبرنگار ما،نکات مهمی را در سه بخش قرائت دعا ،توسل به اهل بیت ومحاسبه اعمال ودوری از اختلافات خانوادگی یادآور شده و مرقوم نمودند :

۱- بهترین چیزها در موقع تحویل، خواندن این دعا، با توجه به معنی است: «یا مقلّب القلوب و الابصار یا مدبّر الّیل و النّهار یا محوّل الحول و الاحوال، حوّل حالنا الی احسن الحال». ای خدایی که همه چیز در دست تو است، سال خوشی به همۀ ما عنایت فرما.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

1-  امام رضا (علیه السلام) می فرمایند: نماز، قربانی پرهیزکاران است.

2-  امام جعفرصادق (علیه السلام) می فرمایند: اول چیزی که از بنده در روز قیامت بازخواست می شود، نماز است.

3-  حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) می فرمایند: خداوند نماز را واجب کرد تا شما را از تکبر و غرور بازبدارد.

4-  رسول اکرم (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) می فرمایند: مرز میان بنده و کفر، ترک نماز است.

5-  امام محمدباقر (علیه السلام) می فرمایند: نماز در واقع، حقیقت اخلاص و نجات دهنده آدمی از کبر و خودخواهی است.

6-  پیامبرگرامی (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) می فرمایند: نماز، نردبان و ترقی مومن بسوی کمالات است.

7-  امام رضا (علیه السلام) می فرمایند: نماز بالاترین عبادتی است در پیشگاه خدا که آن را به نیکوترین صورتی وضع نموده است.

8-  امام علی (علیه السلام) می فرمایند: برنماز اول وقت بسیار مواظبت کنید و بدانید کسی که نماز خود را ضایع کند پیرو من نخواهدبود.

9-  امام جعفرصادق (علیه السلام) می فرمایند: هرگاه خواستید شیعیان ما را بشناسید آنان را در نماز اول وقت بیازمائید چگونه برآن مواظبت می کنند.

10-  امام موسی بن جعفر (علیه السلام) می فرمایند: اهمیت و عظمت نماز در نزد خدا از روز بیشتر است.

11-  رسول اکرم (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) می فرمایند: تا زمانی که انسان در حال نماز است با شیطان در ستیز و محاربه خواهد بود.

12-  امام علی (علیه السلام) می فرمایند: چه بسیار نمازگزارانی هستند که از نماز خواندن جز خستگی و شب زنده داری بهره ای نبرده اند.

13-  امام جعفرصادق (علیه السلام) می فرمایند: هنگامی که انسان نماز می خواند، بدن و لباس او و هر چیزی که گرداگرد او وجود دارد ذکر خدا می گویند.

14-  پیامبر گرامی اسلام (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) می فرمایند: کسی که نماز را از اول وقت بتاخیر بیاندازد فردا شفاعت من شامل حال او نخواهد شد.

15-  امام علی (علیه السلام) می فرمایند: بزرگترین سارق آن کسی است که از نماز خود سرقت کند و به شرایط آن عمل ننماید.

16-  امام جعفرصادق (علیه السلام) می فرمایند: هیچ عملی بالاتر از حج خانه خدا به جز نماز نیست.

17-  رسول اکرم (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) می فرمایند: نماز، نور و فروغ مومن است.

18-  امام محمدباقر (علیه السلام) می فرمایند: هر چیزی نشانه و معرف دارد و نشانه دین شما برپا داشتن نماز است شما بکوشید تا این نشانه دینتان را تباه و معیوب نسازید.

19-  امام جعفرصادق (علیه السلام) می فرمایند: آخرین سفارش و وصیتی که رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) کرد و بدان تاکید بسیار فرمود برپا داشتن نماز است.

20-  نبی اکرم (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم) می فرمایند: نماز خود را ضایع و تباه نسازید کسی که نمازش را تباه کند فردا جایگاه او با قارون ، هامون و فرعون خواهد بود.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید

شکی نیست که امتحان و آزمایش، یک قانون کلی و سنت دائمی پروردگار است که برای شکوفا کردن استعدادهای نهفته و در نتیجه پرورش بندگان صورت می­گیرد.

 خداوند متعال درآیه 155 از سوره بقره می فرماید: «و لیبلونکم بشیئ من الخوف و الجوع و نقص من الاموال و الانفس و الثمرات و بشر الصابرین» «قطعا شما را با چیزی از ترس، گرسنگی زیان مالی و جانی و کمبود میوه­ها آزمایش می­کنیم و بشارت ده به استقامت کنندگان!»

بی تردید مواردی که در آیه فوق به آنها اشاره شده، مثالهایی از امتحانات الهی هستند چرا که به فرموده علامه طباطبایی امتحان الهی هم از جهت کیفیت، عمومیت دارد چرا که هر آنچه را از اجزا و احوال عالم که با انسان ارتباط دارد، در بر می­گیرد و هم از جهت افراد زیرا همه انسانها با این امتحانات آزمایش می­شوند چه مومن باشند چه کافر.

با توجه به تنوع امتحانات الهی، راه سربلندی در هر یک، متناسب با آن امتحان است مثلا خداوند ممکن است کسی را با فقر و مصیبت امتحان کند و دیگری را با ثروت وبی نیازی.

 روشن است که فقیر با صبر و توکل خود و غنی با عدم غرور و صرف ثروت در راه خدا می­تواند از این آزمایش سربلند بیرون آید.

اما صرف نظر از نوع خاص هر امتحان، می­توان موارد زیر را به عنوان راههای کلی موفقیت در آزمونهای الهی نام برد:

الف – صبر

با توجه به اینکه بسیاری از امتحانات الهی با بلا و مصیبت همراه هست، مهمترین گام برای پیروزی در این امتحانات صبر است؛ چنانکه در پایان آیه ذکر شده، صابران مورد بشارت قرار گرفته­اند. نقطه مقابل صبر، جزع و فزع بیش از حد و شکایت از زمین و زمان و اعتراض به مشیت الهی است. در این باره، سه حدیث زیبای زیر، با شیوایی تمام، گویای همین مطلب است:

حضرت علی علیه السلام: عجبت للمومن و جزعه من السقم و لو علم ما فی السقم لاحب ان لا یزال سقیما حتی یلقی ربه: در شگفتم از مومنی که بخاطر بیماری ، جزع و فزغ (بیش از حد) می­کند در حالیکه اگر می­دانست بخاطر این بیماری چقدر ثواب داده می شود، آرزو می­کرد تا هنگام ملاقات با پروردگارش بیمار باشد. [i]

حضرت علی علیه السلام: الجزع لا یدفع القدر و لکن یحبط الاجر : جزع، قدر الهی را عوض نمی­کند بلکه تنها اجر را از بین می­برد.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

نمازهای واجب و مستحب
نمازهای واجب:
      نمازهای یومیه
      نماز طواف خانه‌ی خدا که پس از طواف خانه‌ی کعبه گزارده می‌شود.
      نماز آیات که در هنگام پدید آمدن خورشید و ماه گرفتگی و زلزله و امثال آنها خوانده می‌شود.
      نماز میت که بر مرده خوانده می‌شود.
      نماز قضای پدر و مادر که بر پسر بزرگتر واجب است.
      نمازی که به واسطه‌ی نذر و عهد و قسم یا به واسطه‌ی اجاره واجب شده است.
نمازهای مستحب، مثل نافله‌های شبانه روزی.
توجه:
 نماز‌های مستحبی بسیار است و آنها را «نافله» گویند و از میان نمازهای نافله، نافله‌های شبانه‌روزی بیشتر سفارش شده است.
 
* نوافل یومیه
۱. با هر یک از نمازهای پنجگانه‌ی شبانه‌روزی یک نماز مستحبی هست که آن را نافله‌ی آن نماز گویند. خواندن این نافله‌ها بسیار مهم است و ثواب و اجر زیاد برای آن ذکر شده است. علاوه بر اینها مستحب است در ثلث آخر شب، نافله‌ی شب بخواند. این نماز هم دارای خواص معنوی بسیار است و شایسته است بر آن مواظبت شود.
۲. نافله‌های‌شبانه‌روزی
      ۱. نافله‌ی ظهر: هشت رکعت قبل از نماز ظهر.
      ۲. نافله‌ی عصر: هشت رکعت قبل از نماز عصر.
      ۳. نافله‌ی مغرب: چهار رکعت بعد از نماز مغرب.
      ۴. نافله‌ی عشا: دو رکعت بعد از نماز عشا که نشسته خوانده می‌شود.
      ۵. نافله صبح: دو رکعت قبل از نماز صبح.
      ۶. نافله‌ی‌شب: یازده‌رکعت از نصف شب تا اذان صبح و بهتر در ثلث آخر شب.
توجه:
چون دو رکعت نافله‌ی عشا، یک رکعت حساب می‌شود، مجموع نافله‌های شبانه‌روزی سی و چهار رکعت (دو برابر تعداد رکعتهای نمازهای واجب) خواهد بود.          
۳. خواندن نافله‌ی ظهر و عصر پس از ادای نماز ظهر و عصر و در وقت نافله بنابر احتیاط (واجب) باید به قصد قربةً الی الله، بدون قصد ادا و قضا به جا آورده شود.
۴. نماز شب یازده رکعت است. هشت رکعت آن که به صورت دو رکعتی دو رکعتی خوانده می‌شود نماز شب نام دارد، و دو رکعت آن نماز شفع است که مانند نماز صبح خوانده می‌شود، و یک رکعت هم نماز وتر نام دارد که در قنوت آن استغفار و دعا برای مؤمنین و طلب حاجات از خداوند منان به ترتیبی که در کتاب‌های ادعیه ذکر شده، مستحب است.
۵. در نماز شب، سوره و استغفار و دعا به عنوان جزئیت شرط نیست، بلکه‌کافی‌است که در هر رکعت بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، سوره‌ی‌حمد قرائت شود و اگر خواست بعد از قرائت حمد، یک سوره از سوره‌های قرآنی را هم قرائت کند و رکوع و سجود و ذکر آنها و تشهد و سلام به‌جاآورد.
۶. در نماز شب، در تاریکی خواندن و مخفی کردن از دیگران شرط نیست، اما ریا هم در آن جایز نیست.
 
توجه:
 نافله‌ها را باید دو رکعت دو رکعت خواند، مگر نماز وتر را که یک رکعت است، بنابراین خواندن نماز شب به صورت دو نماز چهار رکعتی و یک رکعتی و یک نماز وتر صحیح نیست.
 نافله‌ها را می‌تواند نشسته بخواند، ولی ایستاده بهتر است.
 در سفر، نافله‌های ظهر و عصر و عشا ساقط است و نباید خوانده شود.
 هر یک از نافله‌های شبانه‌روزی، دارای وقت معینی است که در رساله‌های مفصل ذکر شده است
 

* مقدار پوشش در نماز
۱. مرد باید در حال نماز عورتین خود را بپوشاند، هر چند کسی او را نمی‌بیند و بهتر است از ناف تا زانو را بپوشاند.
۲. زن باید در موقع نماز تمام بدن و موی خود را با پوششی که کاملاً بدن را می‌پوشاند بپوشاند، ولی پوشاندن صورت به مقداری که شستن آن در وضو واجب است و دستها تا مچ و پاها تا مفصل ساق لازم نیست.
توجه:
 از آنجا که چانه، جزیی از صورت است، لذا لازم نیست در نماز آن را بپوشاند، ولی پوشاندن قسمت پایین چانه واجب است.
 پوشاندن پاها تا مفصل ساق در صورتی که نامحرم حاضر باشد واجب است.
 هرگاه در بین نماز متوجه شود که مقداری از موهایش پیداست و فوراً آن را بپوشاند نمازش صحیح است مگر زمانی که ظاهر شدن مو عمدی باشد.
 اگر نمازگزار بعد از نماز بفهمد که در نماز پوشش واجب را نداشته، نمازش درست است.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید

عادی شدن حجاب :
​برای افرادی این سؤال پیش می آید که در قرن بیست و یکم و در کشورهای اروپایی نداشتن حجاب امری عادی است و کسی به افراد بی حجاب نگاه نمی کند ،چرا در جامعه اسلامی ایران عده ای جلوی این امر را میگیرند؟ عادی شدن گناه دلیل بر شرعی بودن و ارزش بودن آن نیست،برای مثال عادی شدن اعتیاد در جامعه،دروغ گفتن،نمره پایین گرفتن در مدرسه و... ارزش نیست،نداشتن حجاب هم به ارزش فرد چیزی اضافه نمی کند. ضمن اینکه دنیای غرب با حذف حجاب جلوی فساد را نگرفته است،بلکه در فساد تنوع ایجاد کرده است.یعنی نوع فساد جنسی ارتقا پیدا کرده است.شاید نگاه به فرد بی حجاب عادی شده باشد،اما دامنه گناه جنسی افزایش یافته است.

آثارحجاب:
سه اثر در حجاب وجود دارد: 

1.اثر فردی 2.اثر خانوادگی 3.اثراجتماعی 

اثر فردی آرامش است،بانویی که حجاب دارد ،آرامش روحی دارد،به این موضوع واقف است که تعلق به خود دارد،و نگاه کسی به دنبال او نیست،میداند که گناه اجتماعی نمی کند،می داند باعث تحریک دیگران نمی شود. 

اثر خانوادگی حجاب استحکام بنیان خانواده است که باعث آرامش خاطر همسر و فرزندان می شود،همسر اطمینان و آرامش دارد که در نبود او بانویش به او تعلق دارد و در نبود او زیبایی هایش را تقسیم نکرده است. 

اثر اجتماعی حجاب سلامت جامعه است،فساد و فحشا در جامعه کم می شود.

غفلت و شناخت دوست و دشمن:
​بزرگترین خطر برای انسان غفلت است،غفلت از خدا،غفلت از معاد،غفلت از جوانی،غفلت از استعداد،غفلت از ارزشها،غفلت از کرامت ها،غفلت از دوستان و جامعه،غفلت از محرومین،غفلت از توطئه ها. بزرگترین خطر برای انسان این است که انسان غافل باشد،هرچیز و هرکس ما را غافل کند،ما را به خطر نزدیک کرده و هرکس ما را هشدار دهد و ما را از غفلت بیرون آورد،دوست واقعی ماست. 

دوست اول ما خداوند است که به ما هستی داد و به ما عقل و فکر داد،ما را هدایت کرد،قدرت تشخیص و انتخاب داد،طبیعت را تسخیر ما کرد و هم اوست که کار نیکوی ما را چند برابر می خرد،عبادت را ده برابر پاداش می دهد ولی گناه را یکی محسوب میکند. 

دوست دوم ما پیغمبر عزیزمان است که با بوسیدن دست دخترش فاطمه زهرا سلام الله علیها در عصری که دختران را زنده به گور میکردند،به زنان مقام و ارزش داد،برای زن حق مالکیت،حق رأی دادن،حق تحصیل،حق انتخاب همسر،حق نظارت بر همه امور یعنی حق امر به معروف و نهی از منکر قرار داد و زن را مثل مرد برای رسیدن به همه کمالات شایسته دانست.

دوست سوم ما رزمندگان و شهدایی هستند که با قبول جراحتها،اسارت،شهادت،بی خوابی ها در مرزها و جاده ها و شهرها و روستاها،کشور را امن ساختند تا ما هرشب در منزل به راحتی استراحت کنیم. 

دشمن ما کیست؟ دشمن ما شیطان است که با وسوسه خود آدم و حوا را فریب داد و آنان را به کاری وادار کرد که موجب کنار رفتن پوشش بهشتی آنان گردید.

آری برهنگی اولین برنامه شیطان و اولین نتیجه عصیان انسان بود.برهنگی سیلی الهی است که اولین سیلی را آدم و حوا خوردند. دشمن ما تفکری است که زن را برای هوس بازی و تفنن و کامیابی می خواهد،تصویر او را وسیله تبلیغات اجناس خود قرار می دهد.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید

مسأله ۱۴۷۰ ـ نماز آیات که دستور آن بعداً گفته خواهد شد به واسطه سه مورد واجب می‌شود:
اوّل: کسوف (خورشید گرفتگی).
دوّم: خسوف (ماه گرفتگی).
و در این دو مورد هر چند مقدار گرفتگی کم باشد و کسی هم از آن نترسد نماز آیات واجب است.
سوّم: زلزله ـ بنا بر احتیاط واجب ـ اگرچه کسی هم نترسد.
و اما در رعد و برق، و بادهای سیاه و سرخ، و مانند اینها از آیات آسمانی در صورتی که بیشتر مردم بترسند، و همچنین در حوادث زمینی مانند فرو رفتن زمین، و افتادن کوه که موجب ترس اکثر مردم شود ـ بنا بر احتیاط مستحب ـ نماز آیات ترک نشود.

مسأله ۱۴۷۱ ـ اگر از چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است بیشتر از یکی اتفاق بیفتد، انسان باید برای هر یک از آنها یک نماز آیات بخواند، مثلاً اگر خورشید بگیرد، و زلزله هم بشود، باید دو نماز آیات بخواند.

مسأله ۱۴۷۲ ـ کسی که قضای چند نماز آیات بر او واجب است چه همه آنها برای یک چیز بر او واجب شده باشد، مثلاً سه مرتبه خورشید گرفته و نماز آنها را نخوانده است، چه برای چند چیز باشد، مثلاً برای خورشید گرفتگی، و ماه گرفتگی، و زلزله، نمازهایی بر او واجب شده باشد، موقعی که قضای آنها را میخواند، لازم نیست معین کند که برای کدام یک از آنها است.

مسأله ۱۴۷۳ ـ چیزهایی که نماز آیات برای آنها واجب است، در هر جایی اتفاق بیفتد و احساس شود، فقط مردم همانجا باید نماز آیات بخوانند، و بر مردم جاهای دیگر واجب نیست.

مسأله ۱۴۷۴ ـ وقت شروع در نماز آیات برای کسوف و خسوف، موقعی است که خورشید یا ماه شروع به گرفتن میکند، و تا زمانی که به حالت طبیعی برنگشته ادامه دارد (اگرچه بهتر آن است که به‌قدری تأخیر نیندازند که شروع به باز شدن کند)، ولی تمام کردن نماز آیات را می‌توان تا بعد از باز شدن خورشید، یا ماه تأخیر انداخت.

مسأله ۱۴۷۵ ـ اگر خواندن نماز آیات را به ‌قدری تأخیر بیندازد که خورشید یا ماه شروع به باز شدن کند، نیت ادا مانعی ندارد، ولی بعد از باز شدن تمام آن، نماز قضا می‌شود.

مسأله ۱۴۷۶ ـ اگر مدت گرفتن خورشید یا ماه، به‌اندازه خواندن یک رکعت نماز یا کمتر باشد، نمازی که میخواند ادا است، و همچنین است اگر مدت گرفتن آنها بیشتر باشد. ولی انسان نماز را نخواند تا به‌اندازه خواندن یک رکعت یا کمتر به آخر وقت آن مانده باشد، در این صورت نماز آیات واجب و اداء است.

مسأله ۱۴۷۷ ـ موقعی که رعد و برق و مانند اینها اتفاق میافتد، و بخواهد احتیاط کند اگر وقتشان وسعت داشته باشد لازم نیست نماز آیات را فوراً بخواند، و در غیر این صورت مانند زلزله باید فوراً آن را بخواند به نحوی که در نظر مردم تأخیر محسوب نشود، و اگر تأخیر کرد احتیاط مستحب آن است که بعداً بدون نیت ادا و قضا بخواند.

مسأله ۱۴۷۸ ـ اگر گرفتن خورشید یا ماه را نداند، و بعد از باز شدن بفهمد که تمام آن گرفته بوده، باید قضای نماز آیات را بخواند، ولی اگر بفهمد مقداری از آن گرفته بوده، قضا بر او واجب نیست.

مسأله ۱۴۷۹ ـ اگر عدّه‌ای بگویند که خورشید یا ماه گرفته است، چنانچه انسان از گفته آنان یقین یا اطمینان شخصی پیدا نکند و نماز آیات نخواند و بعد معلوم شود راست گفته‌اند، در صورتی که تمام خورشید یا ماه گرفته باشد، باید نماز آیات را بخواند، ولی اگر مقداری از آن گرفته باشد، خواندن نماز آیات بر او واجب نیست. و همچنین است اگر دو نفر که عادل بودن آنان معلوم نیست بگویند خورشید یا ماه گرفته، بعد معلوم شود که عادل بوده‌اند.

مسأله ۱۴۸۰ ـ اگر انسان به گفته کسانی که از روی قاعده علمی وقت گرفتن خورشید و ماه را میدانند اطمینان پیدا کند که خورشید یا ماه گرفته، باید نماز آیات را بخواند. و نیز اگر بگویند فلان وقت خورشید یا ماه میگیرد، و فلان مقدار طول میکشد و انسان به گفته آنان اطمینان پیدا کند، باید به حرف آنان عمل نماید.

مسأله ۱۴۸۱ ـ اگر بفهمد نماز آیاتی که برای خورشید گرفتگی، یا ماه گرفتگی خوانده باطل بوده است، باید دوباره بخواند، و اگر وقت گذشته قضا نماید.

مسأله ۱۴۸۲ ـ اگر در وقت نماز یومیه نماز آیات هم بر انسان واجب شود، چنانچه برای هر دو نماز وقت دارد، هرکدام را اوّل بخواند اشکال ندارد، و اگر وقت یکی از آن دو تنگ باشد، باید اوّل آن را بخواند، و اگر وقت هر دو تنگ باشد، باید اوّل نماز یومیه را بخواند.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید

مسأله ۲۵۸۲ ـ مال گم شده اگر حیوان نباشد، و انسان آن را پیدا کند و نشانه‌ای نداشته باشد که به واسطه آن صاحبش معلوم شود، چه قیمت آن کمتر از یک درهم (۱۲٫۶ نخود نقره سکه‌دار) باشد چه نباشد، می‌تواند آن را برای خود بردارد، ولی احتیاط مستحب آن است که آن را از طرف صاحبش به فقراء صدقه بدهد، و از این قبیل است پولی که علامت ندارد، ولی اگر مقدار و خصوصیت زمان و مکان علامتی برای پول باشد باید آن را اعلان کند همچنان که در مسأله بعدی خواهد آمد.

مسأله ۲۵۸۳ ـ هرگاه چیزی را که پیدا کرده نشانه‌ای دارد که به واسطه آن می‌تواند صاحبش را پیدا کند، اگرچه بداند صاحب آن کافری است که اموالش محترم است، در صورتی که قیمت آن چیز به مقدار یک درهم برسد، باید از روزی که آن را پیدا کرده تا یک سال در محل اجتماع مردم اعلان کند، و اگر قیمت آن از یک درهم کمتر باشد احتیاط واجب آن است که آن را از طرف صاحبش صدقه بدهد، و هر وقت صاحبش پیدا شد، چنانچه به صدقه دادن راضی نشود، عوض آن را به او بدهد.

مسأله ۲۵۸۴ ـ اگر انسان خودش نخواهد اعلان کند، می‌تواند به کسی که اطمینان دارد بگوید، که از طرف او اعلان نماید.

مسأله ۲۵۸۵ ـ اگر تا یک سال اعلان کند و صاحب مال پیدا نشود، در صورتی که آن مال را در غیر حرم مکه پیدا کرده باشد می‌تواند آن را برای صاحبش نگهداری کند که هر وقت پیدا شد به او بدهد، و در این مدت استفاده از آن با حفظ عین آن اشکال ندارد، و می‌تواند آن را از طرف صاحبش به فقراء صدقه بدهد، و احتیاط واجب آن است که آن را برای خود برندارد، و اگر آن مال را در حرم پیدا کرده باشد احتیاط واجب آن است که آن را به فقراء صدقه بدهد.

مسأله ۲۵۸۶ ـ اگر بعد از آنکه یک سال اعلان کرد و صاحب مال پیدا نشد، مال را برای صاحبش نگهداری کرد و از بین رفت، چنانچه در نگهداری آن کوتاهی نکرده و تعدّی یعنی زیاده‌روی هم ننموده، ضامن نیست، ولی اگر از طرف صاحبش صدقه داده باشد، صاحبش مخیر است بین آنکه به صدقه راضی شود، یا عوض مالش را مطالبه کند، و ثواب صدقه برای تصدّق کننده باشد.

مسأله ۲۵۸۷ ـ کسی که مالی را پیدا کرده، اگر عمداً به دستوری که گفته شد اعلان نکند، گذشته از اینکه معصیت کرده است، چنانچه احتمال دهد که اعلان مفید باشد باز هم واجب است اعلان کند.

مسأله ۲۵۸۸ ـ اگر دیوانه، یا بچه نابالغ چیزی را پیدا کند که نشانه‌دار باشد و قیمت آن به مقدار یک درهم برسد، ولیّ او می‌تواند اعلان نماید ـ بلکه واجب است که اعلان نماید اگر آن چیز را از بچه یا دیوانه گرفته باشد ـ و اگر یک سال اعلان کرد و صاحب مال پیدا نشد باید به آنچه در مسأله (۲۵۸۵) گفته شد عمل نماید.

مسأله ۲۵۸۹ ـ اگر انسان در بین سالی که اعلان میکند، از پیدا شدن صاحب مال ناامید شود باید ـ با اذن حاکم شرع بنا بر احتیاط واجب ـ آن را صدقه بدهد.

مسأله ۲۵۹۰ ـ اگر در بین سالی که اعلان میکند، مال از بین برود، چنانچه در نگهداری آن کوتاهی کرده، یا در آن تصرف کرده است، عوض آن را برای صاحبش ضامن است و باید اعلان را ادامه دهد، و اگر کوتاهی نکرده و تصرف هم ننموده است، چیزی بر او واجب نیست.

مسأله ۲۵۹۱ ـ اگر مالی را که نشانه دارد و قیمت آن به یک درهم میرسد در جایی پیدا کند که معلوم است به واسطه اعلان، صاحب آن پیدا نمیشود، باید از روز اوّل آن را از طرف صاحبش به فقراء ـ با اذن حاکم شرع بنا بر احتیاط واجب ـ صدقه بدهد، و نباید صبر نماید تا سال تمام شود.

مسأله ۲۵۹۲ ـ اگر چیزی را پیدا کند و به خیال اینکه مال خود اوست بردارد، بعد بفهمد مال خودش نبوده، احکامی که در مسائل گذشته گفته شد بر آن جاری است.

مسأله ۲۵۹۳ ـ چیزی را که پیدا کرده باید به‌طوری اعلان کند که اگر صاحب آن بشنود احتمال دهد که آن چیز مال اوست، و این امر به حسب اختلاف موارد فرق میکند، مثلاً گاهی همین‌قدر کافی است که بگوید: چیزی پیدا کرده‌ام، ولی در بعضی موارد باید جنس آن را نیز تعیین کند مثلاً بگوید: قطعه‌ای طلا پیدا کرده‌ام، و در بعضی موارد باید بعضی از خصوصیات را اضافه کند مثلاً بگوید: گوشواره‌ای طلا پیدا کرده‌ام، ولی در هر صورت باید تمام خصوصیات را نگوید تا متعین نشود، و باید در جایی اعلان کند که احتمال بدهد خبر به صاحبش میرسد.

مسأله ۲۵۹۴ ـ اگر کسی چیزی را پیدا کند و دیگری بگوید مال من است و نشانه‌های آن را بگوید، در صورتی باید به او بدهد که اطمینان داشته باشد مال اوست، و لازم نیست نشانه‌هایی را که بیشتر اوقات صاحب مال هم ملتفت آنها نیست بگوید.

مسأله ۲۵۹۵ ـ اگر قیمت چیزی که پیدا کرده است به یک درهم برسد، چنانچه اعلان نکند و در مسجد یا جای دیگری که محل اجتماع مردم است بگذارد و آن چیز از بین برود، یا دیگری آن را بردارد، کسی که آن را پیدا کرده ضامن است.

مسأله ۲۵۹۶ ـ هرگاه چیزی را پیدا کند که تا یک سال نمیماند، باید تا آخرین زمانی که باقی میماند ـ البته با حفظ تمام خصوصیاتی که در قیمتش دخالت دارند ـ آن را حفظ کند، و احتیاط واجب آن است که در طی این مدت او را اعلان کند، و چنانچه صاحبش پیدا نشد می‌تواند قیمت آن را معین کند و برای خود بردارد، و می‌تواند بفروشد و پولش را نگهدارد، و در هر دو صورت باید اعلان را ادامه دهد، و اگر صاحبش پیدا شد قیمت آن را به او بدهد، و اگر تا یک سال صاحبش پیدا نشد باید به آنچه در مسأله (۲۵۸۵) گفته شد عمل نماید.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید 

وارد ماه ربیع الثانی (ربیع الآخر) شده ایم مهمترین واقعه در این ماه ولادت با سعادت امام حسن عسکری علیه السّلام پدر بزرگوار حضرت بقیه الله عجّل الله تعالی فرجه الشّریف می باشد.

1- دو خصوصیت در روز ولادت امام : هر چند برای روز ولادت امام یازدهم علیه السّلام حقّ مخصوصی به خود آن حضرت علیه السّلام می باشد، این روز را خصوصیت دیگری است از این جهت که آن بزرگوار، پدر بزرگوار امام ما ارواحنا و ارواح العالمین فداه می باشد...

روزه : مستحب است به شکرانه ی این نعمت عظمی روزه بدارد. (مفاتیح الجنان . فصل دهم . در اعمال ماه ربیع الثّانی )

2- خصوصیت امام حسن عسکری علیه السّلام در بر آمدن حوائج : برای صاحب ولادت یعنی امام حسن عسکری علیه السّلام خصوصیتی در بر آمدن حوائج اخروی می باشد. چه ائمّه ی معصومین علیهم السّلام هر چند که هر یک از آنها در تمامی حوائج بندگان خدا وسیله اند ولی هر یک از آنها را خصوصیتی برای پاره ای از حوائج بالأخص می باشد؛ چنان که دعای توسّل گواه این مدّعا است. خصوصیت این امام همام توسل جهت رفع حوایج اخروی می باشد. (المراقبات . ص 89 و90 ).

خصوصیت هر یک از معصومین علیهم السّلام در بر آمدن حوائج :
1- چنان که رسول خدا صلّی الله علیه و آله و سلّم و دختر گرامی او علیها السّلام و دو سبط ارجمند او علیهما السّلام را خصوصیتی در حوائج متعلّقه به تحصیل طاعت و رضوان خدای جلّ جلاله

2- و برای امیرالمۆمنین علیه السّلام اختصاص در انتقام از دشمنان و کفایت شرّ ستمکاران

3- و برای امام سجّاد علیه السّلام در جور پادشاهان و وسوسه ی شیاطین

4- و برای امام باقر و{ امام} صادق علیهما السّلام در فریاد رسی بر امر آخرت

5- و برای امام کاظم علیه السّلام در ترس از ناخوشی ها و بیماری ها و دردها

6- و برای امام رضا علیه السّلام در نجات از هول و بیم سفرهای دریاها و صحراها و بیابان ها

7- و برای امام جواد علیه السّلام در وسعت زندگی و بی نیازی از مردم

8- و برای امام هادی علیه السّلام در قضاء مستحبّات و نیکی به برادران و کامل شدن طاعات

9- و برای امام عسکری علیه السّلام در اعانت بر امر آخرت

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید

شرط این‌که نماز به آدم ادب بده اینه که آدم بپذیرتش - جهاد با نفس.
شرط این که نماز به آدم ادب بده اینه که آدم بپذیرتش. حال نداشتی بلند شو وایسا محکم نمازتو بخون. دیدی وضو رو داری تند تند می گیری؛ بگو صبر کن.آرام وضوتو بگیر. از اول با خودت لج کن. این رو بهش میگن جهاد با نفس. جهاد با نفس برای عبادت مثل نماز چقدر شیرین خواهد بود. جهاد با نفس نمی کنه برای نماز؛ با خودش در نمی افته؛ کلنجار نمیره؛ اونوقت می گه خدا امام زمان ما رو به ما برگردون! خوب "آقا" که بیاد تو باید بری جهاد. تو دو دقیقه وقت برای خدا برای نماز نمیدی؛ می خوای بری پای رکاب حضرت جون بدی برای خدا؟!

تا من و تو وقت ندیم برای نماز معلوم نیست آقامون بیاد.
 کسی که نماز خود را سبک شمارد به شفاعت من نمی رسد
رسول خدا
کسی که نماز خود را سبک شمارد به شفاعت من نمی رسد رسول خدا
البته آدم آقا رو ببینه انقد آدم میشه که هم جون می‌ده و هم وقت می‌ده برای نماز. ولی تا من و تو وقت ندیم برای نماز، -وقت دادن برای نماز عین جون دادنه؟- تا من و تو وقت ندیم برای نماز معلوم نیست آقامون بیاد. آقا منتظر نیست همۀ اهل عالم خوب شوند. فرمود شیعیان من گناه نکنند من زودتر میام. شما خوب بشید. آقا که منتظر نیستند اهل عالم خوب بشوند.

نماز مؤدبانه تو را به بصیرت می رساند.
 کسی که نماز را اول وقت بخواند و به مقامات عالیه نرسد مرا لعن کند
آیت الحق سید علی آقای قاضی طباطبایی
کسی که نماز را اول وقت بخواند و به مقامات عالیه نرسد مرا لعن کند آیت الحق سید علی آقای قاضی طباطبایی
 نماز مؤدبانه تورو تکبرتو مقابل خدا خورد می‌کند. و کبریایی خدارو به تلقین می‌کند. و کبریای خدا رو به تو تحمیل می‌کند. و سایۀ زیبا و پرنور عظمت الهی رو بر قلب شما مسلط خواهد کرد. عظمت خدا که آمد پاکی و طهارت درون می‌آید. عشق خدا می‌آید. معرفت به خدا می‌آید. و دنیا همه‌چیزش برا آدم عوض می‌شه. اگر دیدی هزارتا دیوار جلوی چشمت هست؛ اونور دیوارها رو دیدی تعجب نکن! کسی که به بصیرت رسید؛ دنیا برایش حجاب نخواهد بود.

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید

مهمترین اعمال این ماه

شب اوّل:

این شب به نام «لیلة المبیت» مزیّن است، در این شب یک حادثه مهمّ تاریخی واقع شد و آن این که در سال سیزدهم بعثت، رسول خدا(صلی الله علیه وآله) از مکّه به قصد هجرت به سوی مدینه، از شهر خارج شد و در «غار ثور» پنهان گردید و امیر مۆمنان علی(علیه السلام) برای اغفال دشمنان، فداکارانه در بستر رسول خدا(صلی الله علیه وآله) خوابید

آیه شریفه «وَ مِنَ النّاسِ مَنْ یَشْرِی نَفْسَهُ ابْتِغاءَ مَرْضاتِ اللّهِ وَ اللّهُ رَءُوفٌ بِالْعِبادِ؛ بعضی از مردمِ (با ایمان و فداکار) جان خود را در برابر خشنودی خدا می فروشند و خداوند نسبت به بندگان مهربان است»(1)در حقّ آن حضرت نازل شد.(2)

سال هجرت رسول خدا(صلی الله علیه وآله) مبدأ تاریخ مسلمانان است و تحوّلی عظیم در جهان اسلام روی داد.

1- روزه گرفتن به شکرانه سلامتی پیامبر اعظم و امیرمۆمنان از گزند کفار و مشرکان در اول ربیع الاول.

2- خواندن زیارت پیامبر (صلی الله علیه و آله) و علی (علیه السلام) در این روز.

روز هشتم:

در روز هشتم ربیع الأوّل، سال 206، شهادت امام حسن عسکری(علیه السلام) طبق روایتی واقع شده است و از همان روز، امامت حضرت صاحب الزّمان، حجّة بن الحسن ـ عجّل الله تعالی فرجه الشریف ـ آغاز گردید.(3)

در این روز شایسته است زیارت امام حسن عسکری علیه السلام خوانده شود.

روز دهم:

روز ازدواج رسول خدا(صلی الله علیه وآله) با حضرت خدیجه کبری(علیها السلام) است در حالی که رسول خدا(صلی الله علیه وآله) 25 ساله بود و حضرت خدیجه(علیها السلام)40 ساله. به همین مناسبت روزه این روز به عنوان شکرگزاری مستحب شمرده شده است.(4)

روز دوازدهم:

این روز مطابق نظر مرحوم شیخ کلینی و مسعودی و همچنین مشهور میان اهل سنّت، روز ولادت با سعادت نبی مکرّم اسلام(صلی الله علیه وآله)است.(5)

همچنین در این روز، رسول خدا(صلی الله علیه وآله) بعد از 12 روز که مسیر راه میان مکّه و مدینه را پیمود وارد مدینه گردید.(6) و نیز روز انقراض دولت بنی مروان در سال 132 است.(7)

اعمال مستحب در این روز به شکرانه انقراض دولت اموی دو مورد است:

1- روزه گرفتن.

2- دو رکعت نماز مستحبی که در رکعت اول بعد از حمد، سه بار سوره کافرون و در رکعت دوم بعد از حمد سه بار سوره توحید خوانده می شود.
روز چهاردهم:

در سال 64 در چنین روزی، یزید بن معاویه به هلاکت رسید.(8)

وی پس از سه سال و نُه ماه خلافت که همراه با جنایات عظیمی بود - که مهمترین آن واقعه کربلا و شهادت ابی عبداللّه الحسین(علیه السلام) و یارانش می باشد - در سنّ سی و هفت سالگی در منطقه «حوران» زندگی ننگینش به پایان رسید جنازه اش را در دمشق دفن کردند ولی اکنون اثری از او نیست.(9)

برای مطالعه ی ادامه مطلب کلیک کنید